ترمینالها باعث میگردنند تا علي رغم اتصالهایی که با نوارچسب صورت گرفتهاند، جریان برق را بدون گرم شدن عبور بدهند و از بروز سوانحي نظير آتشسوزی و برقگرفتگی جلوگیری بکند. در صنایع برق مدلهاي گوناگوني از ترمینالها هستند که کاربردها و ویژگیهای خاصي دارند.در کل باید گفت که ترمینال ها وسیله ها و ابزارهایی هستند که به ما کمک میکنند سیم های برق را با نظم و ایمنی بیشتری در کارهای خود استفاده کنیم. پوشش و جنس خارجی ان قطعات معمولا از مواد عایق و پلاستیک تشکیل شده است که همین جنس موجب میشود تا فرد با اطمینان بیشتری از آنها استفاده کند. علاوه بر اطمینان و بالا و خطر کمتر در کار کردن با ترمینال ها این قطعات موجب زیبایی و نظم نیز در تابلوی برق و یا هرجایی که سیم ها نیازمند گره شدن و چند شاخه شدن هستند میشود چون یکی از کاربرد ترمینال ها چند شاخه کردن یک رشته سیم ورودی و تبدیل آن به چند رشته سیم خروجی است.
ترمینال پیچی چیست و چه کاربردی دارد؟
انواع مختلفی از ترمینال در صنعت برق وجود دارد که شاید بتوان گفت ترمینال پیچی از پرکاربرد ترین و پرمصرف ترین اتصالات بجای استفاده از چسب برق میباشد. ترمینال های پیچی برای اتصال دو یا چند رشته سیم به یک دیگر و نیز گرفتن انشعاب از آنها مورد استفاده قرار میگیرد.استفاده از ترمینال پیچی برای اتصال دو رشته سیم به یک دیگر بسیار بهتر از استفاده از چسب برق است و ترمینال پیچی راهکاری ایمن تر میباشد. اما لازم به ذکر است ترمینال پیچی نیز روشی دائم نیست و به عنوان روش های موقتی اتصال سیم ها شناخته میشود. ترمینال پیچی باعث میشود تا جریان برق بدون داغ شدن از سیم عبور کند و به سیم دیگر برسد. همچنین ترمینال پیچی خطراتی همچون برق گرفتگی ناشی از لخت بودن سیم را نیز تا حدودی کاهش خواهد داد.در شکل زیر نمای کلی از انواع ترمینال را مشاهده میکنید که ترمینال پیچی نیز در این شکل مشخص است.
چرا باید از ترمینال برق استفاده نمود
- ایمنی زياد و بالا
- داراي اتصال خوب و استاندارد
- با استفاده از ترمینال برق به راحتي و سادگی میتوانيد برای چندین بار محل و نقطه اتصال سیمها را باز و بسته کنيد بدون این نگراني که احيانا ایرادی رخ بدهد.
- همچنين از ترمینال برق برای اتصال دادن موقت و یا دائمی سیم میشود بهره برد. در صورت برقراري اتصال دائمی میشود بارها این ترمینال برق را باز و بسته بكنيد و سیمها رابا يكديگر تعویض بكنيد.
- از ترمینال برق ریلینيز ميشود برای انشعاب گیری از تابلو برق بدون برقراري هر نوع خطری يا احتياطي استفاده كرد و بهره بردن از ترمینالها شرایط ایمن و مناسبي را برايتان ایجاد خواهد كرد.
انواع ترمینال ها و انواع کانکتور پیچی
در صنعت برق انواع ترمینال برق وجود دارد که هر کدام را میتوان برای منظور خاصی استفاده کرد. ترمینال پیچی یکی از آنهاست که بیشترین کاربرد آن برای اتصال سر سیم ها به یک دیگر است. اما برای اینکه بدانیم ترمینال های مختلف چه کاربردی دارند در ادامه به بررسی انواع مختلف ترمینال خواهیم پرداخت. به طور کلی سه دسته ترمینال پرکاربرد در صنعت برق داریم: ترمینال ریلی، ترمینال شاخه ای و ترمینال پیچی که هر کدام ویژگی ها و موارد استفاده خاص خود را دارند که در ادامه توضیح خواهیم داد.
ترمینال ریلی
همانطور که از نام آن پیداست این ترمینال توانایی نصب بر روی ریل های فلزی نصب شده درون جعبه برق را داراست و میتوان به سادگی آن را بر روی ریل نصب کرد و یا جدا کرد و حتی بر روی ریل جا به جا کرد. این نوع ترمینال ها بیشتر برای انشعاب گرفتن استفاده میشود. بطور مثال با ورود یک فاز به یک سمت ترمینال و پل زدن آن میتوان در سمت دیگر ترمینال چند خروجی از همان فاز را دریافت کرد.میتوان از این ترمینال ها به تعداد مورد نیاز در تابلوی برق و روی ریل مخصوص نصب کرد و استفاده کرد و این ترمینال ها قابلیت این را دارند که بصورت جداگانه از روی ریل جدا شوند و در صورت خراب بودن تیغه ها تعویض شده و دوباره بر روی ریل سوار شوند در حالی که دیگر ترمینال ها مانند شاخه ای از این مزیت برخوردار نیستند و قابل تعویض نمیباشند. با استفاده از پیچ موجود بر روی ترمینال تیغه های داخلی ترمینال به یک دیگر نزدیک شده و یا دور میشوند.
با قرار دادن سیم داخل یک سمت ترمینال و سفت کردن پیچ آن میتوان سیم را به تیغه های داخلی ترمینال متصل کرد و سمت دیگر ترمینال نیز با همین تیغه ها خاصیت مشابه دارد.برای خارج کردن سیم نیز کافیست تا پیچ های ترمینال شل شده و سیم از آن خارج شود. بدنه خارجی این ترمینال ها از جنس عایق و پلاستیک میباشد که موجب میشود تا برق به بدنه خارج از آن نشت پیدا نکند و در هنگام برخورد احتمالی دست با بدنه ترمینال از خطر برق گرفتگی جلوگیری کند.
ترمینال شاخه ای
اکثر افراد این مدل از ترمینال برق را در طول زندگی خود مشاهده کرده اند و اولین مدل ترمینالی که به ذهن اکثریت افراد میرسد همین مدل یعنی ترمینال های شاخه ای می باشد که عموم افراد با آنها آشنا هستند. این ترمینال ها دارای کانال هایی هستند که سر و ته آنها پیچی قرار دارد که بتوان سیم هادی را به وسیله ی آن درون کانال ها محکم کرد و یا سیم را از آنها بیرون آورد.بعضی مواقع نیاز است که طول یک سیم را افزایش دهیم که در این موارد از ترمینال شاخه ای استفاده میشود. نام دیگر ترمینال های شاخه ای ترمینال بین راهی میباشد که یک اتصال محکم و استاندارد برای اضافه کردن طول سیم ها میباشد. این نوع ترمینال ها مانند ترمینال پیچی میتواند دو سیم را به یکدیگر متصل کند اما تفاوت میان این ترمینال و ترمینال پیچی این است که ترمینال پیچی روشی موقتی است در صورتی که ترمینال شاخه ای روشی دائمی به حساب می آید.
همچنین ترمینال پیچی برای یک نوع سیم به کار میرود اما ترمینال شاخه ای را میتوان همزمان برای چندین سیم به کار برد. این نوعترمینال ها نیز مانند ترمینال پیچی و ترمینال ریلی دارای سایز ها و اندازه های مختلف هستند که برای انواع اندازه های سیم های مختلف میتوان از ترمینال مناسب استفاده کرد.بدنه این ترمینال مانند ترمینال پیچی و ترمینال ریلی از جنس عایق میباشد تا خطر برق گرفتگی در آن کاهش یابد. یک کانال درون این بدنه وجود دارد که تیغه های هادی درون آن قرار گرفته است و با باز و بسته کردن پیچ های ترمینال میتوان سیم را درون آن سفت کرد تا از بیرون زدگی جلوگیری شود. با سفت کردن پیچ ترمینال میتوان اطمینان یافت که جریان برق به خوبی از تیغه ها عبور کرده و به سمت دیگر ترمینال خواهد رسید.
البته لازم به ذکر است که این نوع ترمینال ها با آمدن ترمینال پیچی جای خود را به آنها داده اند و امروزه ترمینال پیچی کاربرد بیشتری از ترمینال ریلی دارد اما با این حال هنوز هم این نوع ترمینال ها در بسیاری از موارد به ترمینال پیچی غلبه خواهند کرد و مورد استفاده قرار میگیرند. پیشنهاد میشود مقاله دیگر ما درباره ابزار برق کشی ساختمان را بخوانید.
ترمینال پیچی
میتوان گفت که ترمینال های پیچی جایگزین چسب برق برای تصال دو یا چند سیم با یکدیگر میباشند. علاوه بر اینکه ترمینال پیچی اتصال دو یا چند سیم را به یکدیگر انجام میدهد موجب عایق بندی آنها نیز خواهد شد و باعث عدم نشتی برق به بیرون از ترمینال پیچی خواهد شد.البته لازم به ذکر است که علاوه بر اینکه این قطعه ترمینال پیچی نامیده میشود به آن کانکتور پیچی نیز گفته میشود و در اکثر مواقع بجای گفتن نام ترمینال پیچی برای جبوگیری از اشتباه این قطعه را کانکتور پیچی مینامند.یک ترمینال پیچی دارای قسمت های مختلفی میباشد. ترمینال پیچی دارای یک عایق استوانه ای از جنس پلاستیکی میباشد که درون این عایق چیزی شبیه به رزوه های یک پیچ را مشاهده خواهیم کرد.
همچنین قسمت خارجی عایق ترمینال پیچی دارای شیار هایی است که موجب میشود هنگام کار با ترمینال پیچی بتوان به راحتی آن را باز و بسته کرد و پیچاندن ترمینال پیچی را آسان تر خواهد کرد.ترمینال پیچی نیز دارای سایز های مختلفی است که میتوان آن ها را با توجه به نیاز خرید و استفاده کرد. یکی از مزایای ترمینال پیچی در مقایسه با ترمینال شاخه ای میتوان به قیمت پایین تر آن و نصب سریع تر و راحت تر اشاره کرد.همانطور که اشاره شد ترمینال پیچی بهترین جایگزین برای نوار چسب برق میباشد و امروزه در اکثر کارهای صنعتی بجای نوار چسب برق از ترمینال پیچی جهت اتصال دو یا چند سیم به یک دیگر استفاده خواهد شد. اما سوال اصلی اینجاست که نحوه استفاده از کانکتور پیچی به چه صورت است و چگونه میتوان چند سیم را با ترمینال پیچی به یکدیگر متصل کرد؟
برای نصب ترمینال پیچی و متصل کردن دو یا چند رشته سیم با استفاده از ترمینال پیچی کافی است تا دو سر سیم را لخت کرده و به روش اتصال سر به سر سیم ها را به دور همدیگر بپیچانید و درون ترمینال پیچی قرار داده و آن را محکم کنید تا اتصال برقرار شود. تنها با اینکار و قرار دادن سیم ها درون ترمینال پیچی و نیز پیچاندن ترمینال پیچی میتوان سیم ها را محکم به یکدیگر متصل کرد بصورتی که تحت کشش هم از یکدیگر جدا نخواهند شد که این مزیت بزرگ ترمینال پیچی نسبت به چسب برق میباشد و همین موجب شده است تا ترمینال پیچی به سرعت جای خود را در بین افراد باز کند. پیشنهاد میشود درباره انواع اتصال سیم برق بخوانید.
در ادامه شکل ترمینال پیچی را مشاهده میکنید که در سایز ها و اندازه های مختلف میتوان آن را تهیه کرد. همانطور که گفته شد استوانه عایق دارای شیار هایی برای بهتر پیچاندن ترمینال پیچی میباشد تا محکم ترین اتصال را ایجاد کند.
ویژگی های انواع ترمينال برق
ترمینال ریلی
این نوع ترمینالها همچنان که از نامشان مشخص است، قابلیت نصب روی ریل در تابلو برق را دارند. این ترمینالها براي انشعاب از سیمهای داخل تابلو برق مورد بهره برداري قرار ميگيرند. طراحی این ترمینالها بايد جوري باشد که برحسب نیاز هر ميزان از این ترمینالها را که بهشكل کشویی در کنار يكديگر جا میگیرند مورد بهره برداري قرارداد.ترمینالهای ریلی در مدلهاي گوناگون، براي کارايي مختلف وجود دارد. مثل ترمینال ارت يا ترمینال فشاری و ترمینال شمش خور يا حتي ترمینال دوطبقه و سهطبقه و همچنين ترمینال فیوز خور كه از انواع گوناگون ترمینالهای ریلی هستند. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره باکالیت چیست را بخوانید.
ترمینال شاخه ای
اغلب برای افزایش طول سیمها به تجهیزاتي نیازمنديم که اتصال بین دو سیم را ايجاد کند. ترمینالهای شاخهای که به ترمینالهای بینراهی هم معروفند گزینه مناسبی براي ايجاد اتصال محکم و استاندارد بین دو سیم هستند. ترمینالهای شاخهای سایزهای گوناگوني دارند که براي انشعاب گیری از سیمهای گوناگون هم استفاده میشوند.ترمینالهای شاخهای دارای یک نوع سلول ورودی و یک نوع سلول خروجی هستند که سیمهای ورودی و خروجی به كمك بستن سیمگیرهای پیچی بكار گرفته ميشوند تا در بدنه عایق این ترمینال به همدیگر اتصال داده شوند. اتصال سیمهای ترمینال شاخهای به طور موقت است و میتوان این ترمینال را به دفعات استفاده کرد که مزیت مهم این ترمینالها باز کردن اتصالات دو سیم به راحتي است. تعداد شاخههای ترمینال شاخهای معمولاً 12 عدد میباشد که بهراحتی قابل جدا شدن از یکدیگر میباشد.
ترمینال برق پیچی
کانکتور پیچی چیست؟ ترمینال پیچی برق درواقع جایگزین نوارچسب برق جهت اتصال و عایقکاری چند سیم با همدیگر هستند. وظیفه این ترمینالها به نوعي ایجاد اتصالی محکم في ما بین چند سیم فاقد استفاده از سرسیم و... است. ترمینال پیچی دارای یک عایق استوانه ای به شكل شیاردار است که هادی درون آن به شکل شیارهایی از نوع استیل رزوه شده است.شیارهای موجود در سطح عایق باعث بالا بردن اصطکاک بین دست و عایق هست که پیچاندن ترمینال آسانتر صورت مي گيرد و درنتیجه اتصالی محکم بین سیمها با همدیگر و همين طور بین سیمها و قسمت هادی ترمینال کانکتور پیچی برقرار میگردد. ازپوينتهاي استفاده از کانکتور پیچی نسبت به ترمینالهای شاخهای میشود به قیمت مناسبتر، نصب آسانتر (بدون نیاز به اتصال وایرگردد و سرسیم به سیم پيش از اتصال)، نصب تندتر و امکان اتصال چندين سیم به همدیگر بهطور همزمان اشاره داشت.
برخی از سوالات متداول
1. ترمینال پیچی چیست؟
ترمینال های پیچی برای اتصال دو یا چند رشته سیم به یک دیگر و نیز گرفتن انشعاب از آنها مورد استفاده قرار میگیرد.
2. نحوه استفاده از کانکتور پیچی چگونه است؟
برای نصب ترمینال پیچی و متصل کردن دو یا چند رشته سیم با استفاده از ترمینال پیچی کافی است تا دو سر سیم را لخت کرده و به روش اتصال سر به سر سیم ها را به دور همدیگر بپیچانید و درون ترمینال پیچی قرار داده و آن را محکم کنید تا اتصال برقرار شود.